Türkiye’de vergi ve harçlara yönelik olası düzenlemeler, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in açıklamalarıyla yeniden gündeme geldi. Bakan Şimşek, vergi uyumunu bozduğu gerekçesiyle yapılandırmaların doğru olmadığını belirtirken, bütçe açığını kapatmaya yönelik adımların da sinyalini verdi. Bu durum, vergi yükünün gerçekte ne kadar olduğu ve gelecekteki olası artışlar hakkında tartışmaları alevlendirdi.
Haberin Kilit Noktaları
- Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, vergi affı yerine zor durumdaki mükelleflere yönelik yapılandırma imkanlarının devam edeceğini belirtti.
- Bakan Şimşek, vergi yükünün OECD ortalamasına göre düşük olduğunu savunurken, bu durumun hissedilen yükle (vergi tazyiki) farklılık gösterebileceği eleştirileri yapıldı.
- 2026 yılı bütçe teklifinde vergi gelirlerinde artış hedefleniyor, özellikle gelir vergisindeki artış dikkat çekiyor.
- Yeni düzenlemelerle bazı istisnaların kaldırılması ve yeni harçların getirilmesi gündemde.
Vergi Yükü ve Yapılandırma Tartışmaları
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda yaptığı açıklamalarda, vergi affı yerine, mali durumu zor durumda olan mükelleflere yönelik yapılandırma imkanlarının devam edeceğini vurguladı. Şimşek, "Vergisini zamanında ödemeyeni ödüllendirecek düzenlemeyi doğru bulmuyoruz" diyerek, vergi uyumunu bozduğu gerekçesiyle geçmişteki yapılandırmaları eleştirdi. Bakan, bütçe açığının düştüğünü ve programın çalıştığını belirterek, kredi derecelendirme kuruluşlarının not artışlarını buna bağladı.
Ancak, bazı analizler vergi yükünün matematiksel olarak düşük görünse de, özellikle dolaylı vergiler ve stopaj yoluyla alınan vergiler nedeniyle vatandaşların hissettiği yükün (vergi tazyiki) yüksek olabileceğine işaret ediyor. Gelir vergisi yükünün ağırlıklı olarak ücretlilerden alındığı ve dolaylı vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki payının yüksekliği bu eleştirilerin temelini oluşturuyor.
2026 Bütçesi ve Vergi Gelirleri Hedefleri
2026 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi’ne göre, vergi gelirlerinin bütçe gelirlerinin önemli bir kısmını oluşturması hedefleniyor. Net vergi geliri hedefi 13.783,11 milyar TL olarak belirlendi. Bu rakamda, bir önceki yıla göre toplam vergi gelirlerinde %28,41’lik bir artış öngörülüyor. Özellikle gelir vergisindeki artışın %65,15 olması dikkat çekiyor. Buna karşılık, kurumlar vergisinin payında %1,44’lük bir azalma bekleniyor.
Olası Yeni Vergiler ve Yükümlülükler
TBMM’ye sunulan "Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 631 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" teklifi, vergi ve sosyal güvenlik alanlarında önemli değişiklikler içeriyor. Teklifle:
- Mesken kira gelirlerine uygulanan istisnanın kapsamı daraltılacak, sadece emeklilerin kira gelirleri için istisna korunacak.
- Konutlar dışındaki kiralanan mal ve hakların iktisabı için kullanılan borçların faizlerinin gider olarak indirilmesi uygulaması sonlandırılacak.
- Gayrimenkul devirlerinde beyan edilen alım satım bedelinin gerçek durumu yansıtmadığının tespiti halinde vergi ziyaı cezası uygulanacak.
- Sıfır ve ikinci el araçların noter satış ve devirlerinde binde 2 oranında nispi noter harcı alınacak.
- Kuyumculuk, ikinci el araç ticareti, özel sağlık kuruluşları gibi birçok ruhsat ve yetki belgesinden yıllık harç alınacak.
- İkinci el araçların noter satış ve devir işlemlerindeki harç istisnası kaldırılacak.
Sosyal güvenlik alanında ise işveren prim teşviklerinin azaltılması, prime esas kazanç tavanının yükseltilmesi gibi düzenlemeler öngörülüyor.
Vergi Tarifesi ve Yeniden Değerleme
Bakan Şimşek, 2026 yılı için vergi ve harçlardaki güncellemelerin, enflasyon hedeflerini dikkate alarak yeniden değerleme oranından daha düşük bir oranda yapılması hususunun gündemde olduğunu belirtti. Ancak, vergi tarifesinin gelir dilim tutarlarının yeniden değerleme oranından daha düşük artırılması, çalışanlar için vergi yükünü artırabilecek bir durum olarak değerlendiriliyor.
Kaynaklar
- Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek: Yapılandırmanın vergi uyumunu bozduğu çok net – Anadolu Ajansı.
- Şimşek’in dediği gibi vergi yükü gerçekten de düşük mü? – T24.
- Bütçe açığını böyle kapatacaklar: ‘Kilometre başına vergi’ geliyor – CNBC-e.
- 2026 bütçe kanun teklifindeki vergi fotoğrafı – Ekonomist.
- Torba Kanunda Yeni Vergiler ve Yükümlülükler – Talha APAK, YMM – Alomaliye.com.